Mimo, że wydaje się to tak proste, w squashu jest niewielu graczy, którzy rozwinęli tę tytułową umiejętność do maksimum. Ze znanych nazwisk można wymienić Johna White, Amr Shabana, Mohamed El Shorbagy (szczególnie na forehandzie).
Wydaje się, że sposób, w który piłka odbija się od naciągu rakiety oraz od ściany jest inny, brzmi specyficznie, a wszystko wygląda jakby było wykonane bez wysiłku.
W jednym z moich poprzednich artykułów dla magazynu SquashLife pisałem o płynności ruchów i wszystkim, co jest z tym związane. Umiejętność właściwego poruszania się po korcie i właściwego uderzania mają cechy wspólne: sprawia, że wygląda ‘lekko’, z łatwo generowaną siłą, oraz, co najważniejsze, jest połączone z płynną zmianą tempa poruszania się i wykonywania swingu z niesamowitą lekkością. Jest wielu graczy, którzy potrafią po prostu ‘przywalić’ w piłkę, ale nie potrafią ‘przełączyć się’ na lżejsze, a nawet na „pośrednie” uderzenia i zmianę tempa.
Uchwyt
Świetnym początkiem do pracy nad techniką poprawnego / czystego uderzenia jest uchwyt. Niech rakieta leży raczej na Twoich palcach niż na całej dłoni. Ideą jest, aby był to raczej lekki uchwyt typu „uścisk ręki” niż chwyt młotka. Upewnij się, że palec wskazujący jest umieszczony dość wysoko i tworzy literę V z kciukiem. Oba te palce są ważne, aby osiągnąć czucie (które omówię poniżej), jako, że grają główną rolę punktów kontaktowych w nadaniu właściwej pozycji rakiecie. Pozostałe palce pozostają swobodnie na rączce i zaciskają się tuż przed kontaktem rakiety z piłką. Sprawdź kiedy chwytasz rakietę czy jest mało miejsca pomiędzy dłonią i górną częścią uchwytu jak trzymasz rakietę pionowo. To swobodne, delikatne ustawienie przed i po uderzeniu jest kluczem do wyczucia piłki na naciągu w momencie jej z nim kontaktu.
Inną ważną rzeczą jest, że taki „delikatny” chwyt rączki ma wpływ na swobodę ramienia i przedramienia. Jeśli ręka jest zaciśnięta na rączce, to mięśnie są napięte i blokują całość ruchu, także ramienia i przedramienia.
Nick Matthew i Ramy Ashour mają szczególny „delikatny” typ uchwytu przed zagraniem skrótu. Obaj są w stanie błyskawicznie przyspieszyć uderzenie z krótkiego swingu i zagrać mocną piłkę do niku. Moje ostatnie spostrzeżenia z Mistrzostw Świata Kobie naprawdę to uwydatniły. W zasadzie wszystkie zawodniczki z Egiptu i Indii trzymają rakietę i uderzają piłkę z niezwykłą łatwością i pewnością siebie, jakby rakieta była pędzlem, którym tworzą prawdziwą sztukę. Nour El Sherbiny ma dopiero 17 lat a jest numerem 7 na świecie! Jeżeli piłka jest choć trochę oddalona od bocznej ściany potrafi ona zakończyć wymianę z łatwością i precyzją. Jej cały swing (oraz ciało) jest rozluźnione w każdym momencie, a cała siła i napięcie mięśni skupione jest tylko w momencie uderzenia a zaraz po uderzeniu ponownie w pełni rozluźnione. Europejskich zawodników często frustruje fakt, że Egipcjanie i gracze z Bliskiego Wschodu uderzają z lepszą płynnością i czuciem. Dlaczego? Głównie dlatego, że mięśniowe uwarunkowania genetyczne i osobowościowe dają im w tym względzie przewagę. Dzięki temu ich uchwyt nie jest niepotrzebnie mocny między zagraniami, a napięcie zbyt duże podczas uderzenia. Dodatkowo ci zawodnicy nie są trenowani w ten sam sposób co gracze europejscy. W Anglii wielu trenerów uczy jakie elementy muszą być spełnione, aby uderzenie było poprawne od początku do końca, podczas gdy w Egipcie kładzie się nacisk na odpowiedni timing i tempo gry, zamiast ćwiczyć godzinami uderzenie line tylko jednym typem swingu. Rezultaty mówią same za siebie. Egipt ‘produkuje’ zawodników, którzy grają najbardziej naturalnie, którzy „czują swing” i łatwo dobierają uderzenia. Na szczęście niektórzy angielsscy gracze są lepiej przygotowani fizycznie, taktycznie i mentalnie (na przykład Nick Matthew, James Willstrop),
Czucie
Bez odpowiedniego czucia piłki nie ma możliwości generować najlepszych uderzeń. Amr Shabana potrafi idealnie dopasować prędkość swingu, siłę uchwytu a także moment napięcia mięśni ramienia, ale także, co istotne, wie kiedy rozluźnić mięśnie ramienia i barku. Brzmi skomplikowanie, ale dla czołowych zawodników jest to czysto instynktowne. Oni po prostu wiedzą jak sprawić, aby piłka dotarła tam gdzie chcą oraz w sposób jaki chcą. Potrafią zagrać odpowiednio mocno, dobrać odpowiednią wysokość i kąt uderzenia, aby osiągnąć założony rezultat. Jest to połączenie świadomości jak należy uderzać z odpowiednią techniką, która to zapewnia. Dzięki tym dwóm umiejętnościom mamy pełen wachlarz uderzeń pozwalających dominować na korcie. Kolejną kluczową częścią doskonałych uderzeń najlepszych graczy jest odpowiednie tempo swingu i poruszania się.
Tempo
Kiedy mówimy o tempie często myślimy raczej o muzyce, jednak oglądając czołowych sportowców również możemy mówić o odpowiednim rytmie i tempie. Cały swing ma swoje tempo, od samego początku, czyli od przygotowania rakiety, poprzez samo uderzenie aż do wykończenia. Jeżeli występuje utrata płynności na którymkolwiek etapie, nie ma możliwości uzyskania maksymalnej siły i łatwości uderzenia.
Bardzo użyteczne jest zsynchronizować nasz swingu z płynnym poruszaniem się po korcie, tak, aby rakieta była ustawiona gotowa do uderzenia zaraz przed ostatnim krokiem do piłki. Niekorzystne jest zarówno zbyt wczesne przygotowanie rakiety jak i zbyt późne w stosunku do poruszania się do piłki. Może być użyteczne głośne liczenie w momencie obciązania stóp poruszając się do piłki. W ten sposób rytm można zarówno wyczuć i usłyszeć, i połączyt to z przygotowaniem swingu, np.: jeden – dwa – trzy – cztery – uderzenie! W momencie wykończena swingu mięśnie powinny być rozluźnione zaraz po uderzeniu piłki, można to porównać do wypuszczenia powietrza z płuc. Ta część swingu jest tak samo istotna jak jego przygotowanie, gdyż wspomaga rozluźnienie oraz ułatwia powrót na T.
Początki są trudne, ale nie ma co się zrażać tylko ćwiczyć, ćwiczyć, ćwiczyć…
Timing
Odpowiedni moment uderzenia piłki ma oczywiste znaczenie dla poprawności uderzenia. Zawsze staraj się uderzać piłkę w jej najwyższym koźle. Amr Shabana określił to jako moment nieważkości, kiedy piłka już się nie wznosi ani jeszcze nie opada. Tempo opisane wcześniej musimy połączyć z tym momentem nieważkości, aby osiągnąć najbardziej optymalny „timing” uderzenia.
Wskazówka: Trenując z partnerem podrzucaj od dołu piłkę tenisową w różne części kortu. Celem jest złapanie piłki w jej najwyższym koźle, nie wcześniej i nie później. Dla zagrań wolejem staraj się uderzyć piłkę zanim zacznie ona opadać. Staraj się ją trafić w najwyższym możliwym punkcie. Obie powyżej podane wskazówki mają zachęcić gracza do uderzenia piłki w odpowiednim momencie (połączenie podbiegnięcia do piłki w odpowiednim czasie oraz jej kontakt z rakietą)
Trener jest świadomy jak porusza się ciało ucznia, aby pomóc mu znaleźć sposób na zagrywanie doskonałych piłek. Każdy z nas ma inną technikę uderzenia. Każdy z nas reaguje inaczej na wyzwanie jakim jest próba zagrania dobrego uderzenia. Niektórzy ruszają do piłki zbyt szybko, inni ściskają rączkę rakietty lub zaciskają w pięść wolną rękę lub robią coś równie niecodziennego, co nie pomaga im w wyprowadzeniu prawidłowego swingu. Rozpoznanie i ‘naprawienie’ tych nieprawidłowości nie jest łatwe i czasem zajmuje lata. Czy twoje uderzenia przychodzą ci łatwo? Dlaczego nie? Dzieci, szczególnie te młodsze, potrafią to z nadzwyczajną naturalnością. Kiedy przekazuję im technikę uderzeń robią to z taką lekkością i bez niepotrzebnego napięcia mięśni. To dlatego, że nie są jeszcze fizycznie ‘przełączone’ na użycie siły. Jest to później ich zaletą, gdyż wtedy mięśnie ramienia rozwiną się, aby dać maksimum siły z uderzenia.
Aby osiągnąć właściwą technikę uderzeń oraz najlepszy sposób poruszania się na korcie czucie i opanowanie jest równie ważne jak siła mięśni. I aby rozwinąć równowagę pomiędzy tymi procesami musimy mieć doskonałą świadomość własnego ciała. Musimy dobrze czuć rakietę w dłoni oraz nasze stopy na parkiecie podczas ruchu. Wtedy możemy nauczyć nasze ciało jak aktywować nasze mięśnie, aby doprowadzać do idealnych zagrań.
W szkole Elitesquash stosujemy bardzo staranną rozgrzewkę oraz zaawansowane ćwiczenia całego ciała, aby pomóc zawodnikom odnaleźć tę wrażliwość. Istnieje wiele sztuczek, aby tego dokonać, ale muszą być one doskonalone w pracy jeden na jeden, ponieważ gracze są różni i wymagają różnego podejścia do każdego. Kiedy już poznasz swoje ciało, swoje odruchy i cały proces zagrań od początku do końca wtedy łatwość generowania siły przy zachowaniu kontroli będzie bardziej naturalna, a twoje uderzenia będą zwyczajnie lepsze.
Wskazówki:
1. Przygotowanie uderzenia musi współgrać z odpowiednim poruszaniem się do piłki.
2. Jako, że ostatni krok powinien być połączony z uderzeniem, pamiętaj, żeby skoordynować swing z tempem gry.
3. Pozwól sobie na płynne wykończenie swingu po uderzeniu oraz połącz to z płynnym powrotem do punktu T
Przygotuj się i rusz – krok i swing – wykończenie i powrót do T. Zapamiętaj to jako jeden proces, który jest harmonijny od początku do końca. Możesz ćwiczyć z muzyką jeśli ci to pomoże.
Hadrian Stiff
Artykuł pochodzi z numeru 4’2012 magazynu Squashlife, dostępnego (za darmo) w pdf